Khách hàng mua nhà có đáng bị lừa ?

 Gần chục năm trở lại đây, ở hai thành phố lớn là Sài gòn và Hà nội đã mọc lên nhiều tòa nhà cao tầng, chung cư và văn phòng, có tòa nhà xây dựng gồm cả công năng hỗn hợp.
 Ngay cả khi chưa có tiêu chuẩn cho việc thiết kế, thi công, quản lý chất lượng và khai thác sử dụng nhưng các tòa nhà vẫn được xây và ...sử dụng. Bởi vậy nên còn vô vàn bất cập về thiết kế, chất lượng, cách khai thác và sử dụng.
 Những bất cập này đã đẩy cả Chủ đầu tư và người mua, thuê nhà đến những tranh cãi, kiện cáo, khiếu nại dai dẳng chưa biết bao giờ mới chấm dứt. Nhất là vào thời điểm bất động sản đang lên cơn sốt thì người mua nhà chỉ nắm chắc phần thiệt thòi khi chỉ đòi hỏi một câu là xin mời dẹp ra, tôi bán cho người khác đã.
 Đến nay, các dự án xây dở dang thì phải dừng, việc tìm kiếm khách hành mua nhà đã khó như tìm hoa hậu. Khách hàng có tiền và có ý định mua nhà trở thành Thượng đế, được chăm sóc và mời mọc ân cần, chu đáo đến khó tin. Nào mời đến xem nhà mẫu, mời ăn trưa, mời ca fe, đưa đi thăm thú phong cảnh, dùng nam kế, mỹ nhân kế để thuyết khách...vv .
 Đó là do tiền đã quá hiếm, tài chính đã khủng hoảng gần đến đáy và ai ai cũng chỉ muốn cất giữ tài sản ở nhà. Có đến 8 trong 10 dự án mà tôi đang tham gia đã dừng thi công từ tháng 4 năm nay, chưa biết khi nào làm lại, thậm chí có chủ công trình đã bán tháo cả công trình khi mới chỉ xây xong hầm và móng.
 Vài công trình thì thiết kế lại công năng : chung cư đổi sang văn phòng, thương mại...
 Một vấn đề đối với các chủ mua căn hộ để dùng đang đối mặt và liên tục bị phiền phức bực bội là : chất lượng nhà rất kém. Cả phần xây dựng chung và trang thiết bị, an toàn, tiện nghi đều ở mức quá kém. Thấm dột là chuyện nhỏ, cháy là chết kể cả khi chưa có lửa, thang máy kẹt, rơi, sự cố ... đều đã xảy ra ở nhiều tòa nhà trên khắp nơi.
 Vì đâu nên nỗi vậy ? tiêu chuẩn, người quản lý xây dựng, người khai thác, người sử dụng ... ? tất cả đều có lỗi.

Cư dân khiếu nại về chất lượng nhà. Ảnh : Tiến Dũng

 Không có tiêu chuẩn thì không vẽ quạt hút khói,không vẽ quạt tăng áp cho thang thoát nạn, không có tiêu chuẩn thì chỉ mua thang và thiết bị  rẻ tiền, chất lượng kém để ăn lãi nhiều. Không có tiêu chuẩn thì thích làm thế nào lên thế, tiêu chuẩn về lựa chọn vật liệu, biện pháp thi công, trình độ quản lý chất lượng công trình của nhân sự dự án...tất cả dẫn đến hậu quả : công trình như một thứ đồ Tàu phi tiêu chuẩn.
 Vậy kêu ai, ai kêu, ai chịu trách nhiệm ? bộ xây dựng, sở xây dựng có trách nhiệm gì ở cương vị quản lý nhà nước ? có nhưng là tập thể. Chủ đầu tư chịu gì không ? xây rồi, bán rồi, tiền thu rồi. Việc quản lý giao cho đơn vị khác, khai thác , vận hành, bảo trì bảo dưỡng không cần học, cứ có nhà dân ở là có tiền. Chất lượng xây dựng nếu kém, hỏng thì dân chịu, kêu thì đưa tiền đây, chỗ để xe không có thì nâng giá, thang máy hỏng thì đi bộ. Nước thấm dột thì đưa tiền đây, tháng sau sửa. Cháy thì chịu.

 Thang kẹt, người rơi vào hố thang chết. Ảnh : Tiến Dũng

    Đã có người chết vì thang máy bị sự cố, kẹt, rơi, lỗi điều khiển, hai thang thì chỉ dùng được một, trẻ em rơi vì lan can ở ban công được thiết kế phi tiêu chuẩn, chết cả hai mẹ con vì cháy hố thu rác, khói không thoát ra được gây ngạt đến chết. Đó là các sự cố nguy hiểm, còn các vấn đề khác như nước bẩn, thấm dột nhà vệ sinh, ga rò rỉ, thiết bị điện chất lượng kém, bong rộp, vỡ bởi vật liệu hoàn thiện cũng kém vậy.

 Khó có thể nhận thức đầy đủ khi đi mua một căn nhà nếu người mua không có chuyên môn hoặc không nhờ tư vấn của các nhà chuyên môn. Chưa bàn đến các khía cạnh các điều khoản pháp lý trong bản hợp đồng mua nhà - để rồi một đời đi làm dành dụm mua được căn nhà mà ở cũng dở, đi cũng không xong.

 Nghịch cảnh đó có xuất phát từ đâu, chắc không có phần nào từ luật pháp, nhận thức pháp luật của cả người bán và người mua ?  vì thế nếu ai bảo không quan tâm đến chính trị thì người đó đáng bị lừa, bị lừa suốt đời.