Hơn hai chục năm làm trong nghề xây dựng, hơn 15 năm làm tư vấn công nghệ cho các dự án, mình phát hiện ra hầu hết đám chủ người Việt có tính xấu và thiếu văn hóa vô cùng :
- Ví dụ khi bạn là một chuyên gia tư vấn, có ký hợp đồng cho chủ đầu tư về từng công việc mà họ thuê, nào tư vấn đầu tư ( làm cái dự án gì, xây nhà bán hay cho thuê, chung cư hay văn phòng, bệnh viện, khách sạn... ? vv ), tư vấn quản lý dự án ( bắt tay vào sau tư vấn đầu tư, chọn tư vấn khảo sát, thiết kế, chọn nhà thầu thi công, chọn giám sát thi công, chọn đơn vị làm các phần việc tiếp theo đưa công trình vào sử dụng...) nếu bạn tư vấn cho họ nên làm thế này, vì sao, tối ưu chỗ nào...vv thì đầu tiên bao giờ họ cũng nghi ngờ bạn có sân sau ở vấn đề đó.
Ví dụ : ở công việc vi mô, bạn xui họ nên chọn giải pháp điều hòa không khí trung tâm giải nhiệt nước cho khối khách sạn của họ thì họ nghĩ ngay ra là bạn có sân sau bán thiết bị này.
Bạn xui họ nên đầu tư hệ thống BMS ( Quản lý khách sạn/ tòa nhà thông minh... ) thì họ cũng sẽ nghĩ bạn là người bán mấy thứ này...
Điểm trường tiểu học tạ Than Uyên Lai Châu
Bạn xui họ dùng giải pháp công nghệ trượt coppa hay cáp ứng lực căng sau cho sàn chẳng hạn... thì họ nghĩ bạn có em trai hay em gái bán mấy thứ này...
Tuyệt đa số 9/10 chủ tôi đã gặp không biết hỏi : giải pháp, phương án đó tối ưu chỗ nào, với đặc thù công trình này ( Xây xong bán ngay/ xây rửa tiền/ xây khai thác...vv ) thì nên chọn phương án nào... anh/ ông/ chú hãy chứng minh giải pháp đó tối ưu với tôi để tôi gọi các chuyên gia khác phản biện.
Điểm yếu của họ ở chỗ đó và với tư duy quen cách nghĩ tiểu nông của họ đã khiến cho họ mất đi một lượng chất xám khá lớn từ các chuyên gia tư vấn. Họ có thể tự quyết định phương án theo cách họ nghĩ vì họ là chủ nhưng họ sẽ phải trả một cái giá khá lớn, coi như học phí để có kinh nghiệm chắp vá trong khi kho tư liệu từ nguồn tư vấn đã ký hợp đồng với họ thì họ bỏ qua. Người Việt hầu hết như vậy, hãy nhìn băng IDS của bác Đăng Doanh, Quang A, Chi Lan từ cái NĐ 97 kia thì rõ người Việt xấu xí.
Về góc độ cố vấn như IDS thì có thể bài của chàng X Y Z sẽ bị lộ tẩy nên chàng bỏ ban này đi, còn góc độ chủ tư nhân mà không biết khai thác chất xám và thư viện của tư vấn thì sẽ thiệt hại nhiều.
Tôi xin đưa ra một ví dụ cụ thể : khi tôi tới chơi với một anh bạn làm trưởng ban QLDA của tòa nhà CMC chỗ Cầu giấy, liếc vào bản vẽ thiết kế, do đơn vị Úc làm phần M & E tôi phán ngay là chủ đầu tư đang vứt đi dăm tỷ. Có 4 cái máy phát điện 1500 KVA họ quăng ra hai nơi cách nhau vài trăm mét, sau đó dẫn cáp về chung tủ hòa đồng bộ. Tôi nói gom nó vào, vứt cái đống cáp 4 tỷ và thang cáp cùng nhân công ...đó đi, tiết kiệm 5 tỷ. Ai thiết kế thì tới họp phản biện với tôi. Vậy là trong đêm, chủ đầu tư báo tư vấn thiết kế tới họp vào sáng mai, vẽ lại.
Đó là một ví dụ.
Nhiều ví dụ khác, ví dụ đơn vị thiết kế ( VN hay dùng các em sinh viên làm, trả lương thấp ) tính chiếu sáng cho một dự án lớn hàng vài trăm ngàn mét vuông sàn thương mại, khi tới nhận hợp đồng giám sát, thấy họ đưa bản vẽ chi chít đèn trên trần, hỏi chủ nhà bảo đặt thiết kế chiếu sáng the tiêu chuẩn nào, họ bảo VN. Đưa ra ba tiêu chuẩn VN, NHật, IEC để họ xem thì họ ngã ngửa : họ đang dùng gấp đôi TC Nhật, gấp 3 TC VN !
Và dĩ nhiên phải gọi thiết kế đến vẽ lại, bỏ đi hai phần ba đèn đã mua, xếp vào kho.
Đó là vài ví dụ để thấy rằng : người Việt lúc có tiền cũng chưa có tư duy văn minh, giàu có cũng vẫn trọc phú, vô văn hóa trong cách sử dụng chuyên gia, thậm chí vô văn hóa ngay cả trong cách đối xử với người giúp việc trong nhà. Đó là hậu quả của một xã hội coi trong đồng tiền hơn bất cứ cái gì hết, tư duy làm ăn chụp giựt, cơ hội, qua cầu rút ván... phổ biến khắp xã hội thời nay.
Làm nghề nếu không chấp nhận sự phê phán, phản biện, nếu không gặp được người giỏi hơn chỉ ra cái yếu của mình thì thật bất hạnh, nhất là khi gặp ai chê lại khùng khùng bảo : tao là chủ, thằng làm thuê nghèo hơn lại đi dạy đĩ vén váy, đi khuyên thằng giàu nên thế này nên thế kia...vv.
Đó là một thói xấu của người Việt xấu xí.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét